دمای مناسب داخل کابین خودرو بسیار مهم است و بر تجربه و آسایش راننده و سرنشینان تاثیر مستقیم دارد. در فصل سرما، استفاده از بخاری فضای گرمی کابین به راحتی می‌تواند دما را مناسب و مطلوب نگه دارد و در فصل گرما نیز کولر ماشین بسیار مفید است. با کمک کولر، می‌توان دمای داخل کابین را کاهش داد و برای راننده و سرنشینان در روزهای گرم تابستان، محیطی خنک و راحت فراهم کرد. در این مقاله به موضوع کولر خودرو می‌پردازیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی خدمات اوتاناکار، صفحه تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک را دنبال کنید.
اجزا کولر خودرو
کولر خودرو اجزا مختلفی دارد که در زیر آنها را معرفی می‌کنیم و توضیح می‌دهیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله فیس لیفت را بخوانید.
1.کمپرسور
کمپرسور کولر ماشین یکی از اجزای اصلی سیستم تهویه مطبوع خودرو است. وظیفه کمپرسور کولر، فشرده‌سازی گاز کولر است. این کمپرسور با ایجاد فشار بر روی گاز، آن را فشرده و به کندانسور هدایت می‌کند. کمپرسور کولر از طریق تسمه‌ای به موتور خودرو متصل می‌شود و نیروی مورد نیاز برای عملکرد آن را از موتور می‌گیرد. این کمپرسور دارای سازوکار مکانیکی است که با چرخش تسمه به دور پولی، وقوع فشرده‌سازی گاز را فراهم می‌کند.
2.کندانسور
کندانسور کولر دستگاه خودرو در قسمت جلوی خودرو نصب می‌شود و وظیفه آن انتقال حرارت از مبرد فشرده شده را به هوا دارد. کندانسور از کمپرسور گاز کولر را دریافت می‌کند. این گاز دارای فشار و دمای بالا است، زیرا به لطف کمپرسور فشرده شده است. سپس با استفاده از جریان هوا، حرارت موجود در گاز را به هوا منتقل می‌کند و گاز را خنک می‌کند. هنگامی که گاز خنک می‌شود، دما آن کاهش می‌یابد و به مرور به حالت مایع تبدیل می‌شود. در آخر به عنوان نتیجهٔ خنک کردن، گاز کولر فشرده شده در کندانسور به شکل مایع تبدیل می‌شود. این مایع سرد و آمادهٔ انتقال به سایر اجزای سیستم کولر خودرو می‌شود.
3.خشک کن
خشک‌کن معمولاً در قسمتی از سیستم تهویه مطبوع قرار می‌گیرد که فشار بالا است و معمولاً بین کندانسور و شیر انبساط است. این مکان انتخاب می‌شود تا خشک‌کن بتواند رطوبت موجود در مبرد را جذب کند و مبرد خشک و تمیز به اجزای سیستم تهویه مطبوع هدایت شود. خشک‌کن در سیستم تهویه مطبوع خودرو نقش مهمی را ایفا می‌کند. وظایف خشک‌کن عبارتند از:
1. جذب رطوبت: خشک‌کن دارای ماده جاذب رطوبت (معمولاً سیلیکا ژل) است که قادر به جذب رطوبت موجود در سیستم تهویه مطبوع است. رطوبت موجود در مبرد می‌تواند باعث کاهش کارایی و عمر مفید سیستم شود.
2. جدا سازی ذرات آلوده: خشک‌کن به عنوان یک فیلتر نیز عمل می‌کند و قادر به جداسازی و نگهداری ذرات آلوده و ذرات جامد در سیستم تهویه مطبوع است.
3. ذخیره موقت مبرد: خشک‌کن به عنوان یک ظرف استوانه‌ای عمل می‌کند و مبرد را در زمان‌هایی که به آن نیاز کمتر است، ذخیره موقت می‌کند.
4.شیر انبساط
شیر انبساط در سیستم کولر خودرو است و در قسمت پرفشار سیستم، معمولاً بین کندانسور و چنگال قرار می‌گیرد. وظیفه شیر انبساط کنترل جریان مبرد و کاهش فشار آن است. با استفاده از شیر انبساط، مبرد از حالت فشرده در کندانسور به حالت گازی در چنگال تبدیل می‌شود و دمای آن به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. این فرآیند اساسی برای ایجاد سرمایش در سیستم تهویه مطبوع خودرو است.
5.اپراتور
اپراتور کولر در سیستم تهویه مطبوع خودرو واقع شده و وظیفه اپراتور کولر خودرو در انتقال گرمای محیط به مبرد و تبدیل مبرد از حالت مایع به حالت گاز است. وظیفه اپراتور کولر به صورت زیر است:
1. تبدیل حالت مبرد: وقتی مبرد از شیر انبساط عبور می‌کند، وارد چنگال (اپراتور) می‌شود. در اینجا، مبرد به دلیل جذب گرمای محیط و تبخیر سریع، از حالت مایع به حالت گازی تبدیل می‌شود. این فرآیند باعث خنک شدن هوای محیط و سرمایش داخلی خودرو می‌شود.
2. جذب گرما: اواپراتور کولر با جذب گرمای محیط، گرمای موجود در هوا و دیگر اجزای داخلی خودرو را به مبرد منتقل می‌کند. هنگامی که هوا از طریق چنگال عبور می‌کند، حرارت آن به مبرد منتقل می‌شود و در نتیجه هوا خنک شده و وارد کابین می‌شود.
3. کنترل دما: در سیستم کولر خودرو، سنسور دمای اواپراتور نصب شده است. این سنسور دما را اندازه‌گیری می‌کند و اطلاعات آن را به واحد کنترل الکترونیکی (ECU) سیستم تهویه مطبوع ارسال می‌کند. بر اساس این اطلاعات، ECU می‌تواند جریان مبرد را کنترل کند تا دمای اواپراتور در محدوده مطلوب قرار گیرد. در صورتی که دمای اواپراتور بالاتر از حد مجاز رفت، ECU می‌تواند جریان مبرد را افزایش دهد تا دما را کاهش دهد و برعکس در صورتی که دما پایین‌تر از حد مجاز بشود، می‌تواند جریان مبرد را کاهش دهد تا دما را افزایش دهد.
6.کلید کنترل فشار
کلید کنترل فشار در سیستم‌های صنعتی و تجاری استفاده می‌شود و وظایف مهمی را برعهده دارد. دو وظیفه اصلی آن عبارتند از:
1. محافظت از اجزاء سیستم در برابر خرابی‌های ناشی از تغییرات فشار: کلید کنترل فشار برای محافظت از اجزاء سیستم در برابر فشارهای بیش از حد یا کمتر از حد تنظیم شده عمل می‌کند. زمانی که فشار سیستم به مقدار تنظیم شده در کلید کنترل فشار برسد، کلید به طور خودکار فعال می‌شود و مانع افزایش یا کاهش فشار بیش از حد مجاز می‌شود.
2. کنترل تغییرات فشار کندانسور: کلید کنترل فشار در سیستم‌های تهویه مطبوع و یا سیستم‌های مرتبط دیگر برای کنترل تغییرات فشار در کندانسور استفاده می‌شود. کندانسور یک قسمت از سیستم است که فشار بالا و دمای بالای مبرد را تبدیل به فشار کمتر و دمای پایین‌تر تبدیل می‌کند. کلید کنترل فشار در این حالت، فشار را در محدوده مشخصی کنترل می‌کند و به تنظیم فشار مطلوب در کندانسور کمک می‌کند.
7. کلید A/C
کلید A/C در سیستم کولر خودرو وظیفه روشن و خاموش کردن کولر را بر عهده دارد. این کلید به صورت یک سوئیچ عمل می‌کند و با فشار دادن آن، کولر خودرو روشن یا خاموش می‌شود. شکل و طراحی این کلید ممکن است در خودروهای مختلف متفاوت باشد، اما عملکرد اساسی آن یکسان است.
8.لوله و شلنگ
لوله و شیلنگ در سیستم تهویه مطبوع خودرو بسیار مهم است. لوله‌ها و شلنگ‌ها در این سیستم برای انتقال سیالات نظیر مبرد، هوا و آب به کار می‌روند. آنها وظایف اصلی زیر را دارند:
1. انتقال مبرد: لوله‌ها و شلنگ‌ها برای انتقال مبرد از قسمت‌های دیگر سیستم تهویه مطبوع به اواپراتور کولر استفاده می‌شوند. این مبرد در اواپراتور تبخیر می‌شود و در نتیجه سرمایش هوا در کابین خودرو ایجاد می‌شود.
2. انتقال هوا: در بعضی از سیستم‌های تهویه مطبوع، لوله‌ها و شلنگ‌ها برای انتقال هوا از فن به سایر قسمت‌های سیستم استفاده می‌شوند. این هوا هوای خنک شده توسط اواپراتور یا هوای خارجی است که از دریچه کولر به کابین خودرو وارد می‌شود.
3. آب‌بندی: لوله‌ها و شلنگ‌ها باید بتوانند در تمام شرایط کاری، آب‌بندی خود را حفظ کنند.
9. فن کولر خودرو
فن کندانسور در سیستم تهویه خودرو وظیفه جریان هوای خنک کننده را بر عهده دارد. دو حالت نصب رایج فن کندانسور عبارت است از:
1. فن کندانسور در جلوتر از رادیاتور: در این حالت، فن به گونه‌ای نصب می‌شود که هوای خارجی را مکیده و آن را بر روی سطح کندانسور منتقل می‌کند. این جریان هوا باعث خنک شدن کندانسور می‌شود.
2. فن کندانسور در پشت کندانسور: در این حالت، فن به گونه‌ای نصب می‌شود که هوا را از روی سطح کندانسور مکیده و به سمت موتور هدایت می‌کند. این جریان هوا باعث خنک شدن کندانسور و در نتیجه خنک شدن همزمان موتور می‌شود.
10.سیم‌کشی
سیم‌کشی کولر وظیفه انتقال سیگنال‌ها و برق بین اجزای مختلف سیستم کولر خودرو را بر عهده دارد. این درخت سیم، شامل مجموعه سیم‌ها و اتصالات است که اطلاعات و سیگنال‌های مربوط به کولر خودرو را به صورت الکتریکی از یک قسمت به قسمت دیگر انتقال می‌دهد.
دلیل قطع و وصل کولر
در مشکل قطع و وصل شدن کولر خودرو دلایل متفاوتی وجود دارند که برخی از آنها عبارتند از:
1.کمبود یا تمام شدن گاز کولر خودرو
2.معیوب شدن رله های جعبه فیوز
3.خراب شدن سوئیچ سه کاره
4.خرابی شیر قطع کن
5.عیب دار شدن بوبین
6. اختلال در کمپرسور
7.خرابی سنسور دمای خودرو
نکاتی در استفاده از کولر خودرو
1.مقدار گاز کولر ماشین به مرور به دلایل مختلفی کم می‌شود و برای اینکه کولر خودرو درست کار کند، باید شارژ گاز کولر را انجام داد. سه نوع گاز خودرو R22 و R12و R134a وجود دارند که استفاده می‌شوند.
2.بهترین درجه کولر ماشین این است که دمای کولر ماشین را پنج درجه پایین‌تر از دمای بیرون خودرو تنظیم کنید.
3.در استفاده از کولر خودرو پر گاز رانندگی نکردن و روشن نکردن سریع کولر سریع بعد از استارت زدن ماشین که دو تا از دلیل خرابی کولر خودرو هستند را رعایت کنید.
با تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک اوتاناکار بهترین خدمات را داشته باشید
جمع بندی
در این مقاله درباره کولر خودرو صحبت شد. سیستم تهویه مطبوع خودرو شامل بخاری و کولر است که باعث تنظیم دمای داخل کابین می‌شود و هدف آن ایجاد شرایط مناسب برای راحتی و امنیت در طول سفر است که در این مقاله درباهر اجزا آن و جزئیات آن توضیح دادیم.
سوالات متداول
کمپرسور کولر خودرو چیست؟
کمپرسور کولر با فشرده‌سازی گاز کولر و ایجاد فشار و حرارت بالا، مبرد را در سیستم تهویه مطبوع خودرو حرکت می‌دهد. این فرآیند به صورت مداوم تکرار می‌شود تا دمای داخل کابین به مقدار مطلوب رسیده و حفظ شود.
وظیفه اوپراتور در کولر ماشین چیست؟
وظیفه اواپراتور کولر خودرو انتقال گرمای محیط به مبرد و تبدیل مبرد از حالت مایع به حالت گاز است.