هنگامی که راننده با خودروی خود رانندگی می‌کند، اطلاع از وضعیت بخش‌های مختلف آن برای ایمنی و بهره‌وری مناسب بسیار حائز اهمیت است. در حال حاضر، سنسورها به طور گسترده در خودروهای کاربراتوری و انژکتوری استفاده می‌شوند تا اطلاعاتی از وضعیت خودرو را به کاربراتور یا سیستم مدیریت موتور ECU ارسال کنند. این گزارش‌ها به راننده کمک می‌کنند تا با بررسی شرایط خودرو از درون کابین، بدون نیاز به پیاده شدن و بررسی دستی بخش‌های مختلف، اطلاعات لازم را دریافت کنند. این گزارش‌ها شامل اطلاعاتی از وضعیت روغن موتور، بنزین، فشار لاستیک‌ها و سایر جزئیات فنی می‌شوند. این اطلاعات توسط سنسورهای مختلفی که هرکدام مسئولیت بررسی یک بخش خاص را دارند، جمع‌آوری می‌شوند. یکی از این سنسورها که نقش بسیار مهمی در خودرو دارد و اطلاعات آن از اهمیت حیاتی برخوردار است، سنسور اکسیژن است. در این مقاله، قصد داریم به بررسی اینکه وظایف سنسور اکسیژن چیست و تأثیر اطلاعات دریافتی از آن را در ارتقای عملکرد و ایمنی خودرو مورد ارزیابی قرار دهیم.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تعمیرات گیربکس صفحه تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک را دنبال کنید.
کار سنسور اکسیژن چیست
سنسور اکسیژن سنسور O2 در خودروها نقش مهمی را در اندازه‌گیری سطوح اکسیژن در مخلوط هوا و سوخت ایفا می‌کند. وظيفه سنسور این است که با نظارت بر این سطوح، به سیستم تزریق سوخت اطلاع می‌دهد تا بتواند مقدار مناسبی از سوخت را تزریق کند. وظیفه اصلی سنسور اکسیژن این است که به سیستم مدیریت موتور ECU اعلام کند که آیا مخلوط سوخت خیلی کم چرب است (به این معنی که اکسیژن در مخلوط بسیار زیاد است) یا خیلی غنی است (اکسیژن کافی در مخلوط وجود ندارد).
سنسور اکسیژن در خودروها از سال ۱۹۸۱ به صورت اجباری شد و بیشتر خودروهای ساخته شده پس از سال ۱۹۹۶ باید دارای چندین سنسور اکسیژن باشند. در بعضی از خودروها ممکن است بیش از یک سنسور اکسیژن نصب شده باشد، به خصوص در مواردی که نیاز به نظارت بر عملکرد مبدل کاتالیزوری وجود داشته باشد.
بنابراین، اگر پس از خرید خودرو به تعداد بیشتری از سنسورهای اکسیژن در آن برخورد کنید، نگران نباشید. این سنسورهای اضافی برای نظارت و کنترل بهتر عملکرد مبدل کاتالیزوری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی فشنگی آب و خرابی آن مقاله فشنگی آب چیست؟ را بخوانید.
کاربرد سنسور اکسیژن چیست
در موتور خودرو، میزان اکسیژن بسیار مهم است و تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد. عواملی مانند دمای هوا، ارتفاع، دمای موتور، بار روی موتور و فشار هوا می‌توانند تأثیری بر میزان اکسیژن داشته باشند.
نسبت ایده‌آل بین اکسیژن و بنزین در محدوده‌ای مشخص قرار دارد که بسته به نوع سوخت ورودی، ممکن است تغییر کند. در صورتی که میزان اکسیژن کمتری در مخلوط سوختی وجود داشته باشد، مخلوط به عنوان “غنی” شناخته می‌شود. این مخلوط غنی ممکن است منجر به احتراق ناقص شود و سوخت پس از احتراق باقی بماند.
از طرفی، اگر میزان اکسیژن بیشتری در مخلوط حاضر باشد، به آن مخلوط “بدون چربی” گفته می‌شود. این مخلوط بدون چربی ممکن است آلاینده‌هایی مانند اکسید نیتروژن را تولید کند که ممکن است عملکرد موتور را تحت تأثیر قرار داده و به محیط زیست آسیب برساند.
سنسور اکسیژن در موتورهای خودرو به عنوان یک ابزار کنترلی مهم استفاده می‌شود. وظیفه اصلی سنسور اکسیژن، اندازه‌گیری میزان اکسیژن در گازهای خروجی از موتور و اطلاع رسانی به سیستم مدیریت موتور است. این اطلاعات به سیستم کمک می‌کنند تا بهینه‌سازی میزان سوخت و هوا داخل مخلوط سوختی را انجام دهد و عملکرد بهتری را ارائه دهد.
بنابراین، سنسور اکسیژن در خودروها نقش مهمی در بهبود عملکرد موتور و کاهش آلاینده‌ها دارد. در صورتی که سنسور اکسیژن عمل نکند، موتور نمی‌تواند به درستی مقدار سوخت را تنظیم کند و عملکرد خودرو را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین، تعمیر و تعویض سنسور اکسیژن در صورت نیاز، برای حفظ عملکرد بهینه خودرو اهمیت دارد.
برای اطلاعات بیشتر درباره‌ی پارگی تسمه تایم و اطلاعات درباره آن مقاله تسمه تایم چیست را بخوانید.
علائم خرابی سنسور اکسیژن چیست
خرابی سنسور اکسیژن(oxygen sensor) می‌تواند به مشکلات متعددی در خودرو منجر شود. در ادامه به برخی از این علائم اشاره می‌کنیم:
افزایش مصرف سوخت: وجود خرابی در سنسور اکسیژن ممکن است باعث افزایش مصرف سوخت شود. این یعنی خودرو شما سوخت بیشتری را برای عملکرد بهینه موتور مصرف می‌کند. اگر متوجه شدید که مسافتی که با خودرو طی می‌کنید نسبت به مصرف سوخت افزایش یافته است و نیاز به سوخت دهی مکرر دارید، ممکن است خرابی سنسور اکسیژن را داشته باشید.
عملکرد نامناسب موتور: سنسور اکسیژن به درستی عمل نکند، می‌تواند باعث عملکرد نامناسب موتور شود. این ممکن است شامل مشکلاتی مانند خاموشی و روشن نشدن موتور، عدم رسیدن به توان کامل، شتاب نامناسب، و روشن شدن چراغ چک موتور باشد. این علائم به خرابی سنسور اکسیژن اشاره کرده و نیاز به بررسی و تعمیر دارند.
انتشار بوی بد: سوخت اضافی در موتور به دلیل خرابی سنسور اکسیژن ممکن است بوی ناگواری مانند بوی تخم مرغ فاسد را ایجاد کند. اگر بوی بدی در خودرو حس می‌کنید و مشکوک به خرابی سنسور اکسیژن هستید، بهتر است تعمیر و بررسی آن را انجام دهید.
افزایش آلودگی محیط: سنسور اکسیژن در کنترل آلودگی هوا نقش اساسی دارد. در صورت خرابی سنسور، میزان انتشار آلاینده‌ها از خودرو بیشتر خواهد شد و ممکن است به افزایش آلودگی محیطی منجر شود.
در هر صورت، در صورت مشاهده هر یک از این علائم، بهتر است خودرو را به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کنید تا بیابد که مشکل سنسور اکسیژن چیست و در صورت لزوم تعمیر شود. این کار می‌تواند به عملکرد بهتر و بهینه‌تر موتور شما کمک کند و همچنین به حفظ محیط زیست کمک خواهد کرد.
تعمیر سنسور اکسیژن
مراحل تعویض سنسور اکسیژن برای وسیله نقلیه شامل مراحل زیر است:
شناسایی سنسور معیوب: با استفاده از ابزار اسکن OBD، کدهای خطا را بررسی کنید تا سنسور اکسیژن معیوب را شناسایی کنید.
بالا بردن وسیله نقلیه: وسیله نقلیه را با استفاده از جک بالا ببرید تا به سنسور اکسیژن دسترسی داشته باشید.
جدا کردن کانکتور سنسور: کانکتور دسته سیم سنسور اکسیژن را با دقت جدا کنید. این کانکتور بر روی سنسور قرار دارد و به سیستم الکتریکی وصل می‌شود.
برداشتن سنسور قدیمی: با استفاده از ابزار مناسب (مانند سوکت سنسور اکسیژن) سنسور قدیمی را با دقت بردارید.
نصب سنسور جدید: سنسور جدید را با دقت وارد محل قرارگیری قبلی کنید. اطمینان حاصل کنید که سنسور به درستی و بدون هیچگونه نیروی زائدی نصب شده است.
وصل کردن کانکتور سنسور: کانکتور دسته سیم سنسور را به سنسور جدید وصل کنید. اطمینان حاصل کنید که قطعات به درستی قفل شده و اتصال الکتریکی سالم است.
پاک کردن کدها: با استفاده از ابزار اسکن OBD، کدهای خطا را پاک کنید. این کار می‌تواند باعث ریست کردن سیستم و پاک شدن هر گونه کد خطا مرتبط با سنسور قبلی شود.
روشن کردن وسیله نقلیه: وسیله نقلیه را روشن کنید و عملکرد سیستم را بررسی کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ کد خطا جدیدی ظاهر نمی‌شود و سیستم به طور صحیح عمل می‌کند.
توجه داشته باشید که این مراحل ممکن است برای هر وسیله نقلیه و سنسور اکسیژن خاصی تفاوت داشته باشد. بنابراین، همیشه به دستورالعمل تعمیر برای تعویض سنسور اکسیژن برای هر نوع وسیله نقلیه خاصی نیستم. برای اطلاعات دقیقتر، به دستورالعمل و راهنمای تعمیرات وسیله نقلیه خود مراجعه کنید یا به یک تکنسین متخصص مراجعه کنید.
زمان تعویض سنسور اکسیژن
زمان تعويض سنسور اکسیژن O2 برای هر خودرو ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی، از جمله شرایط رانندگی و نوع محیط استفاده، بستگی دارد. با این حال، برخی تولیدکنندگان خودروها به عنوان راهنمایی، توصیه می‌کنند که سنسور اکسیژن هر 150,000 تا 160,000 کیلومتر یا در بازه زمانی حدوداً 5 تا 7 سال، تعویض شود. اما برای دقت بیشتر و بررسی دقیقتر، بهتر است دفترچه راهنمای وسیله نقلیه خود را مطالعه کنید و مشخصات خاص خودروتان را بررسی کنید. همچنین، در صورتی که علائم خرابی سنسور اکسیژن را تجربه می‌کنید، بهتر است به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا دریابد که مشکل سنسور اکسیژن چیست و آن را بررسی و نیاز به تعویض آن را تشخیص دهد.
با تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک اوتاناکار بهترین خدمات را داشته باشید.
سوالات متدوال
سنسور لامبدا چیست؟ سنسور لامبدا که به نام حسگر اکسیژن نیز شناخته می‌شود که در نوتور نسبت اکسیژن در گازهای خروجی از اگزوز را اندازه گیری می‌کند.
سنسور اکسیژن در کجا قرار دارد؟ سنسور اکسیژن در تمامی خودروها از جمله پژو 405 و سمند ef7 در منیفولد اگزوز که به موتور خودرو متصل است قرار دارد.
معایب حذف سنسور اکسیژن چیست؟ در صورت حذف سنسور مصرف به شدت بالا می‌رود و آلایندگی خودرو زیاد خواهد شد.