دیسک و صفحه چیست؟ سیستم کلاچ، همانند دیسک و صفحه کلاچ، یکی از مهم‌ترین سیستم‌های استفاده شده در خودروهاست، به ویژه در خودروهای دنده‌ای. این سیستم با استفاده از یک صفحه، دیسک و بلبرینگ، که به صفحه فلایویل متصل شده‌اند، تشکیل می‌شود. هدف اصلی این سیستم، انتقال نیرو به چرخ‌های دنده و در نهایت تحرک خودرو است.
وظیفه اصلی صفحه کلاچ، اتصال و جدا شدن دیسک کلاچ از صفحه فلایویل است. وقتی که راننده دسته دنده را تغییر می‌دهد، با فشار دادن پدال کلاچ، صفحه کلاچ از دیسک جدا می‌شود و امکان تغییر دنده و انتقال نیرو از موتور به گیربکس فراهم می‌شود. در عوض، وقتی که پدال کلاچ را رها می‌کنیم، صفحه کلاچ دوباره به دیسک متصل می‌شود و قدرت موتور از طریق دیسک به گیربکس و چرخ‌های دنده منتقل می‌شود.
هدف اصلی از این مقاله، بررسی سوال دیسک و صفحه چیست می‌باشد و به بررسی قطعات مختلف، علائم خرابی دیسک و صفحه و همینطور دلایل خرابی کلاچ‌های خودروهای مختلف مثل كلاچ تيبا و كلاچ پرايد می‌پردازد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تعمیرات گیربکس صفحه تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک را دنبال کنید.
وظیفه دیسک و صفحه چیست
رانندگی در شهرهای پر رفت و آمد و شلوغ ممکن است بسیار خسته کننده و غیر قابل تحمل باشد، به خصوص زمانی که از خودروهای دنده دستی استفاده می‌کنید. در این حالت، هر بار که نیاز به تغییر دنده دارید، باید پدال کلاچ را فشار داده و دنده را تعویض کنید.
سیستم کلاچ نقش حیاتی در انتقال قدرت و توان تولیدی موتور به چرخ‌ها دارد. کلاچ عمل انتقال جریان چرخشی از یک شفت به شفت دیگر را انجام می‌دهد. به عبارت دیگر، کلاچ به عنوان رابطی بین جعبه دنده و موتور عمل می‌کند و ابتدا توان موتور را به جعبه دنده منتقل کرده و سپس این توان را به چرخ‌ها منتقل می‌کند.
دیسک و صفحه کلاچ شامل ورقه‌هایی است که به یک صفحه فولادی پرچ شده‌اند. با استفاده از یک فنر پیچشی، این صفحات فولادی حرکت دورانی را انتقال می‌دهند. سیستم کلاچ توسط پدال کلاچ که در دسترس مستقیم راننده قرار دارد، کنترل می‌شود. در زمان لازم، راننده می‌تواند این پدال را فشار داده و دنده را تعویض کند.
به عنوان مثال، زمانی که می‌خواهید از دنده ۲ به ۳ (یا برعکس) تغییر کنید، ابتدا پدال کلاچ را فشار می‌دهید تا ارتباط بین جعبه دنده و موتور قطع شود. سپس دنده را تعویض می‌کنید. فشردن پدال کلاچ باعث قطع ارتباط بین این دو سیستم، که به وسیله دیسک و صفحه کلاچ برقرار شده است، می‌شود و به شما اجازه می‌دهد دنده را تعویض کنید. با رها کردن پدال کلاچ، ارتباط مجدد بین این دو سیستم برقرار می‌شود و قدرت موتور به چرخ‌ها منتقل می‌شود.
كيت كلاچ به مجموعه‌ای از قطعات مرتبط در سیستم کلاچ اطلاق می‌شود. این کیت شامل دیسک کلاچ، صفحه کلاچ و بلبرینگ کلاچ است که به صورت یک بسته بندی در بازار عرضه می‌شود. این قطعات به همراه یکدیگر نصب می‌شوند و نقش مهمی در انتقال نیرو از موتور به گیربکس ایفا می‌کنند.
در مورد پوسته کلاچ، آن به فنر دیافراگمی یا همان فنر خورشیدی در سیستم کلاچ اشاره دارد. این پوسته به وسیلهٔ پیچ به فلایویل متصل شده است و در هنگام چرخش فلایویل، همراه با آن می‌چرخد. پوسته کلاچ نیز نقش مهمی در اتصال دیسک و صفحه به فلایویل و انتقال نیرو دارد.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی ایرادات ماهک دنده، مقاله ماهک دنده چیست را بخوانید.
دیسک و صفحه کجاست
بخش دیسک و صفحه کلاچ در سیستم کلاچ خودرو در قسمت جلویی یا همان موتور خودرو قرار دارد. این سیستم به عنوان واسطه‌ای بین موتور و جعبه دنده قرار می‌گیرد و وظیفه اصلیه انتقال قدرت از موتور به گیربکس را بر عهده دارد.
پدال کلاچ، که در کنار پدال‌های گاز و ترمز قرار دارد و در زیر پای راننده قرار می‌گیرد، به عنوان وسیله کنترلی برای سیستم کلاچ عمل می‌کند. با فشار دادن پدال کلاچ، صفحه کلاچ از دیسک جدا شده و امکان تغییر دنده و انتقال نیرو به گیربکس فراهم می‌شود. در عوض، وقتی که پدال کلاچ را رها می‌کنیم، صفحه کلاچ دوباره به دیسک متصل می‌شود و نیرو از موتور به گیربکس و چرخ‌های دنده منتقل می‌شود.
به این ترتیب، دیسک و صفحه کلاچ در قسمت جلویی موتور قرار دارند و با استفاده از پدال کلاچ که در کنار پدال‌های دیگر قرار دارد، کنترل و عملکرد این سیستم به دست راننده است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی ایرادات ماهک دنده، مقاله مشکلات گیربکس اتوماتیک 207 را بخوانید.
علائم خرابی دیسک و صفحه چیست
به علامت‌های خرابی دیسک و صفحه کلاچ در تعویض دنده اهمیت بدهید، زیرا این موارد می‌توانند به مشکلات جدی در عملکرد خودرو منجر شوند. در ادامه، به برخی از علامت‌های خرابی دیسک و صفحه کلاچ در تعویض دنده اشاره می‌کنم:
صداهای غیرعادی
صداهای غیر معمول هنگام تعویض دنده می‌تواند نشانه‌ای از خرابی دیسک و صفحه کلاچ باشد. ممکن است صداهای جیغ یا صداهای دیگری در هنگام فشار دادن یا رها کردن پدال کلاچ ایجاد شود. این صداها معمولاً با بوی سوختگی همراه هستند که ناشی از ساییدگی صفحه کلاچ است.
جهت کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی تعمیرات گیربکس صفحه تعمیر گیربکس اتوماتیک را دنبال کنید.
لرزش پدال کلاچ
اگر پدال کلاچ هنگام فشار دادن یا رها کردن لرزش دارد، احتمالاً صفحه کلاچ فرسوده شده است. این لرزش‌ها می‌توانند از طریق پدال کلاچ به پای راننده منتقل شوند و نشانگر ساییدگی صفحه کلاچ هستند.
سختی در تعویض دنده
اگر تعویض دنده با مشکل روبرو می‌شود و دنده به طور صاف و بدون مشکل جدا نمی‌شود، احتمالاً دیسک و صفحه کلاچ فرسوده شده‌اند. این ممکن است باعث ایجاد حرکات سایشی یا تکان در هنگام تعویض دنده شود.
تاثیر دیسک و صفحه در شتاب
صفحه کلاچ فرسوده می‌تواند باعث کاهش توان و شتاب خودرو شود. این ممکن است به دلیل عدم درگیری کامل صفحه کلاچ با فلایویل باشد، که منجر به از دست رفتن انتقال نیرو و کاهش سرعت خودرو می‌شود.
سرخوردن کلاچ
سرخوردن کلاچ یا لغزش کلاچ، نشانه‌ای از فرسودگی صفحه کلاچ است. در این حالت، صفحه کلاچ قادر به به طور موثر چرخ فلایویل و صفحه فشار را بگیرد. این می‌تواند به افزایش دور موتور بدون افزایش معادل سرعت خودرو منجر شود.
با توجه به این علایم، در صورت مشاهده هر یک از آنها، توصیه می‌شود به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کنید تا دریابد که مشکل دیسک و صفحه چیست.
مشکلات بعد از تعویض دیسک و صفحه چیست
بعد از تعویض دیسک و صفحه کلاچ در خودرو، ممکن است با برخی مشکلات روبرو شوید که شامل موارد زیر می‌شوند:
نقص در تنظیم کلاچ: تنظیم صحیح دیسک و صفحه کلاچ بعد از تعویض بسیار اهمیت دارد. اگر کلاچ به درستی تنظیم نشود، ممکن است کلاچ به‌طور غیرقابل قبولی جدا نشود یا همیشه در حال جدا شدن باشد. این مشکل باعث کاهش کیفیت کلاچ و انتقال ناقص قدرت به گیربکس می‌شود. توصیه می‌شود تنظیم کلاچ را به یک تعمیرکار متخصص و با تجربه بسپارید.
لغزش کلاچ: اگر پس از تعویض دیسک و صفحه کلاچ، کلاچ به طور قابل ملاحظه‌ای لغزش داشته باشد، این مشکل باید بررسی شود. لغزش کلاچ ممکن است به دلیل تنظیم نادرست کلاچ، فشرده‌سازی نامناسب دیسک یا صفحه کلاچ، استفاده از قطعات نامناسب یا فرسودگی سیستم کلاچ باشد. این مشکل باعث کاهش انتقال قدرت و کارایی کلاچ می‌شود و ممکن است در شرایط رانندگی خطرناک باشد.
صداهای غیرعادی: پس از تعویض دیسک و صفحه کلاچ، ممکن است صداهای غیر عادی مانند صدای خراشیدن یا صدای رانش قطعات را بشنوید. این مشکل معمولاً به دلیل نصب نادرست قطعات کلاچ، عدم تنظیم صحیح یا وجود خرابی در قطعات جانبی مانند رولمان‌ها یا بلبرینگ‌ها رخ می‌دهد. اگر صداهای غیرعادی وجود دارد، بهتر است به یک تعمیرکار ماهر مراجعه کنید تا دریابد که علت صدای غیرعادی دیسک و صفحه چیست و تعمیرات لازم را انجام دهد.
مهم است که بعد از تعویض دیسک و صفحه کلاچ، همیشه به تنظیمات صحیح کلاچ توجه کنید و در صورت بروز هرگونه مشکل، به یک تعمیرکار متخصص مراجعه کنید تا تشخیص داده و رفع آن صورت پذیرد.
با تعمیرگاه گیربکس اتوماتیک اوتاناکار بهترین خدمات تعمیرگاهی برای گیربکس را داشته باشید.
سوالات متداول
اجزای کلاچ و دیسک و صفحه چیست؟ اجزای سیستم کلاچ شامل کاور کلاچ، فلایویل یا چرخ طیار، دیسک اصطکاک، صفحه فشار، فنر دیافراگمی یا خورشیدی، یاتاقان رها کننده، پدال کلاچ، دوشاخ آزاد کننده، عملگر پدال کلاچ، پوشش متصل به چرخ طیار، انگشتی و محور ورودی جعبه دنده می‌باشند.
تفاوت ديسك و صفحه پری دمپر و معمولی چیست؟ دیسک و صفحه پری دمپر (با چهار فنر دوبل) نسبت به دیسک و صفحه معمولی در سیستم کلاچ شتاب بیشتری را ارائه می‌دهند.
بهترین برندهای لنت و دیسک و صفحه موجود در بازار ایران کدام‌اند؟ بهترین برند دیسک و صفحه برای خودروهای شرکت سایپا، برندهای سکو، كلاچ والئو، دایکن و در نهایت لوک می باشند.